Yoghurt maken: een uitgebreide gids
Category: Fermenteren,Leer
Yoghurt, een romig en pittig gefermenteerd zuivelproduct, wordt al duizenden jaren wereldwijd gegeten. De oorsprong ervan gaat terug naar oude beschavingen. Sommige experts geloven dat het voor het eerst werd ontdekt in Mesopotamië (het huidige Irak en delen van Iran, Syrië en Turkije) rond 5000 voor Christus. Deze toevallige ontdekking vond waarschijnlijk plaats toen melk die in een warm klimaat werd bewaard op natuurlijke wijze ging gisten, waardoor een dikker, pittiger en erg smakelijk product ontstond dat we nu kennen als yoghurt.
Door de eeuwen heen is yoghurt geëvolueerd van een eenvoudige methode om melk te bewaren tot een veelzijdig voedingsmiddel dat geliefd is om zijn voedingswaarde en culinaire toepassingen. In dit artikel verkennen we de fascinerende wereld van yoghurt maken en delen we de kennis om je eigen heerlijke zelfgemaakte yoghurt te maken.
Inzicht in yoghurtvarianten
Voordat we beginnen met het maken van yoghurt, is het belangrijk om te begrijpen dat er niet één yoghurt is, maar dat er meer dan 400 verschillende soorten zijn. Deze kunnen over het algemeen worden onderverdeeld in twee hoofdtypen: thermofiel en mesofiel. Elk type vereist andere bereidingsmethoden en bacterieculturen, wat resulteert in verschillende smaken en texturen.
Thermofiele yoghurt
Thermofiele yoghurt is het meest voorkomende type dat je in de supermarkt vindt. Het wordt gemaakt met behulp van bacterieculturen die goed gedijen bij warme temperaturen, meestal tussen 43°C en 46°C (110°F tot 115°F). Dat is logisch, thermofiel betekent ‘warmteminnend’. Voorbeelden van thermofiele yoghurt zijn:
Deze yoghurts staan bekend om hun dikke, romige textuur en pittige smaak. De hogere incubatietemperatuur zorgt voor een sneller fermentatieproces, dat meestal 4-8 uur duurt.
Mesofiele yoghurt
Mesofiele yoghurt daarentegen wordt gemaakt met bacterieculturen die goed gedijen bij kamertemperatuur, meestal tussen 21°C en 32°C (70°F tot 90°F). Deze yoghurttypes zijn ontstaan in koudere klimaten, zoals Scandinavië of de Baltische staten. Voorbeelden van mesofiele yoghurts zijn:
Deze yoghurts hebben meestal een mildere, minder pittige smaak en een dunnere consistentie vergeleken met thermofiele soorten. Het fermentatieproces voor mesofiele yoghurts is langzamer en duurt vaak 12-24 uur.
Methodes voor het maken van yoghurt
Nu we de verschillende soorten yoghurt begrijpen, gaan we de twee belangrijkste methoden verkennen om thuis yoghurt te maken: de ‘backsloppingmethode’ en de startercultuurmethode. Ze werken allebei voor alle mesofiele en thermofiele yoghurts, maar hebben hun voor- en nadelen.
Backslopping methode
Backslopping is een traditionele techniek waarbij een kleine hoeveelheid eerder gemaakte yoghurt wordt gebruikt om een nieuwe partij melk te enten. Deze methode wordt al eeuwenlang gebruikt en is vandaag de dag nog steeds populair in veel huishoudens.
Voordelen van backslopping:
Nadelen van backslopping:
Startcultuurmethode
Bij de startcultuurmethode worden commercieel bereide bacterieculturen gebruikt om melk te enten. Deze methode heeft de laatste jaren aan populariteit gewonnen vanwege de consistentie en betrouwbaarheid.
Voordelen van het gebruik van starterculturen:
Nadelen van het gebruik van starterculturen:
Hoewel beide methoden heerlijke yoghurt kunnen produceren, biedt het gebruik van starterculturen meer controle en consistentie in je yoghurtmaakproces. Dit is vooral belangrijk als je specifieke soorten yoghurt wilt maken of elke keer een product van hoge kwaliteit wilt.
Gereedschap en apparatuur
Om thuis yoghurt te maken, heb je wat basisapparatuur nodig. Hoewel het mogelijk is om yoghurt te maken met slechts een paar keukenbenodigdheden, kan gespecialiseerd gereedschap het proces makkelijker en consistenter maken.
Essentieel gereedschap:
Optionele maar nuttige uitrusting:
Het juiste gereedschap kan je ervaring met yoghurt maken aanzienlijk verbeteren, vooral als je van plan bent om regelmatig yoghurt te maken. Een betrouwbare yoghurtmaker met instelbare temperatuurinstellingen kan bijzonder waardevol zijn, omdat je dan kunt experimenteren met verschillende soorten yoghurt en consistente resultaten kunt bereiken.
Stap-voor-stap handleiding voor het maken van yoghurt
Nu we de basis hebben behandeld, gaan we het proces van thuis yoghurt maken doornemen. We geven instructies voor zowel thermofiele als mesofiele yoghurt, waarbij we zowel de startercultuur als de backslopping methode gebruiken.
Stap voor stap thermofiele yoghurt thuis maken
Een startercultuur gebruiken:
- 1
Kies je melk:
– Je kunt elke soort melk gebruiken: volle, 2% of magere melk. Koeienmelk werkt het beste, maar andere soorten dierlijke melk ook. De melk kan zowel rauw, gepasteuriseerd of gesteriliseerd (UHT) zijn.
– Voor een rijkere yoghurt kun je room of melkpoeder toevoegen.
- 2
Verwarm de melk:
– Verwarm de melk tot ongeveer 80-90°C en houd het ongeveer 10 minuten op deze temperatuur om eiwitten te denatureren. Sla deze stap niet over, want dan blijft je yoghurt vloeibaar.
PRO TIP: als je UHT-melk gebruikt, is de verwarmingsfase niet nodig omdat het denatureringsproces al heeft plaatsgevonden tijdens het UHT-proces.
- 3
Koel de melk:
– Laat de melk afkoelen tot tussen 43°C en 46°C (110°F tot 115°F).
- 4
Voeg startercultuur toe:
– Volg de instructies op de door jou gekozen startercultuur
– Klop de cultuur voorzichtig door de afgekoelde melk - 5
Incubeer:
– Houd de temperatuur op 43°C tot 46°C (110°F tot 115°F) gedurende 4-8 uur.
– Gebruik een yoghurtmaker, Instant Pot of geïsoleerde koelbox om de temperatuur te behouden. - 6
Controleer op in hoeverre de yoghurt klaar is:
– Yoghurt moet stevig zijn en een pittige smaak hebben.
– Langere incubatie zorgt voor pittigere yoghurt - 7
Koelen:
– Laat de yoghurt minstens 4 uur afkoelen in de koelkast voor consumptie.
– Voor Griekse yoghurt, zeef door kaasdoek om wei te verwijderen.
Hoe maak je thermofiele yoghurt met de backslopping methode?
Volg dezelfde stappen als hierboven, maar in plaats van een startercultuur, gebruik je ongeveer een eetlepel gewone yoghurt van je vorige batch of een in de winkel gekochte yoghurt, per liter melk. Zorg ervoor dat het gewone yoghurt is zonder toevoegingen zoals fruit.
Hoe je thuis mesofiele yoghurt maakt, stap voor stap
Een startercultuur gebruiken:
- 1
Kies je melk:
– Net als bij thermofiele yoghurt kun je volle, 2% of magere melk gebruiken. - 2
Verwarm de melk:
– Verwarm de melk tot ongeveer 80-90°C en houd het ongeveer 10 minuten op deze temperatuur om eiwitten te denatureren. Sla deze stap niet over, want je yoghurt zal vloeibaar blijven. - 3
Koel de melk:
– Koel de melk tot ongeveer 30°C. - 4
Startercultuur toevoegen:
– Meng je mesofiele startercultuur volgens de instructies op de verpakking
– Klop de cultuur voorzichtig door de afgekoelde melk - 5
Incubeer:
– Houd het melkmengsel 12-36 uur op kamertemperatuur, tussen 21°C en 32°C (70°F tot 90°F).
– Een yoghurtmaker met regelbare instellingen is ideaal, maar een warme plek in je keuken kan ook werken. - 6
Controleer of de yoghurt klaar is:
– Yoghurt moet stevig en licht pittig zijn.
– Onthoud dat mesofiele yoghurt meestal milder en dunner is dan thermofiele yoghurt. - 7
Koelen:
– Koel de yoghurt minstens 4 uur voordat je ervan gaat genieten.
Mesofiele yoghurt maken met de backslopping methode:
Volg dezelfde stappen als hierboven, maar gebruik ongeveer 1 eetlepel yoghurt van je vorige batch of een in de winkel gekochte mesofiele yoghurt met levende culturen in plaats van een startercultuur, per liter melk.
Onthoud dat de sleutel tot het succesvol maken van yoghurt het handhaven van de juiste temperatuur tijdens de incubatie is. Dit is waar een betrouwbare yoghurtmaker van grote waarde kan zijn, vooral eentje met instelbare instellingen voor zowel thermofiele als mesofiele culturen.
Conclusie: het is echt zo makkelijk!
Thuis je eigen yoghurt maken is een lonende en smakelijke hobby. Of je nu kiest voor thermofiele of mesofiele varianten, met dit proces kun je de ingrediënten, smaak en textuur van je yoghurt zelf bepalen. Hoewel de backslopping-methode zijn traditionele charme heeft, kan het gebruik van starterculturen van hoge kwaliteit consistentere en gevarieerdere resultaten opleveren, vooral voor degenen die nog nooit yoghurt hebben gemaakt.
Met het juiste gereedschap en een beetje oefening maak je al snel romige, pittige yoghurt die niet onderdoet voor in de winkel gekochte yoghurt. Dus waarom zou je het niet eens proberen? Je smaakpapillen, portemonnee en darmflora zullen je dankbaar zijn!
About Meneer Wateetons
About Meneer Wateetons
Meneer Wateetons is a renowned Dutch foodwriter, teacher, fermentation specialist, sausage maker and the owner of startercultures.eu. He has written 9 books on culinary topics such as fermentation, alcohol making, sausages and charcuterie making and deep frying. He has taught many hobbyists, chefs and food professionals about these topics.
Laat je vragen en opmerkingen achter en je krijgt binnen 48 uur een reactie.